Realizm Sanat Akımı Özellikleri, Temsilcileri ve En Popüler Eserler

Realizm Sanat Akımı Nedir?

Realizm ne demek? Realizm sanat akımı, gerçekliği idealize etmeden ya da süsleyip değiştirmeden olduğu gibi yansıtmayı amaçlayan bir sanat akımıdır. Realizm akımı, toplumsal gerçeklere ve günlük hayata vurgu yaparak, sanatın estetik bir idealden ziyade yaşamın somut bir yansıması olması gerektiğini savunmaktadır.

Peki, görsel sanatlarda Realizm nedir? Görsel sanatlarda realizm sanatı, sıradan insanların yaşamını, işçileri, köylüleri ve toplumsal sorunları ele alan betimlemelerle öne çıkmaktadır. Bu akımda, sanatçılar, olayları, mekanları ve kişileri doğal halleriyle, nesnel bir bakış açısıyla resmetmeye çalışmaktadır. Diğer bir ifadeyle, Realizm sanat akımı, önceki sanat dönemlerinin romantikleştirici ve dramatik yaklaşımlarına bir tepki olarak doğmuş ve hem sanatta hem de toplumda önemli bir devrim yaratmıştır.

Realizm Sanat Akımı Ne Zaman Doğdu?

Realizm, 19. yüzyılın ortalarında, özellikle 1840’lı yıllarda Fransa’da ortaya çıkmıştır. Bu dönem, özellikle Avrupa’da sanayi devriminin etkisiyle toplumsal yapının hızla değiştiği ve işçi sınıfının hayatına yönelik farkındalığın arttığı bir dönem olarak bilinmektedir. Romantizmin duygusal ve idealize edici anlatımına bir tepki olarak doğan realizm sanat ne içindir sorusundan ziyade sanatın toplumun gerçeklerine ayna tutması gerektiğini savunan Realizm akımı temsilcileri tarafından geliştirilmiştir.

Özellikle 1848 Avrupa Devrimleri sırasında yaşanan toplumsal çalkantılar, Realizm sanatçıları dikkatini sıradan halkın yaşamına ve sosyal eşitsizliklere yönlendirmiştir. Resim sanatında ise bu dönemde realizm, manzara resimleri, işçi sınıfı betimlemeleri ve kırsal hayat sahneleri ile kendini göstermiştir.

Realizm Sanat Akımının Öncüsü Kimdir?

Öncü olarak Realizm akımının temsilcisi Fransız ressam Gustave Courbet olarak bilinmektedir. Courbet, hem teorik yazılarıyla hem de eserleriyle realizmin temel prensiplerini tanımlamış ve hayata geçirmiştir. Sanatçı, akademik sanat anlayışını reddederek köylüleri, işçileri ve sıradan insanları resmettiği tablolarıyla o dönemin en dikkat çekici sanatçıları arasında yer almaktadır.

Özellikle “Taş Kırıcılar” ve “Ornans’da Cenaze” gibi Realizm eserleri, akımın en önemli örnekleri arasında yer almıştır. Courbet’nin çalışmaları, sanatın sadece seçkin bir kesime hitap etmesi gerektiği anlayışını yıkmış ve sanatın herkesin yaşamını yansıtması gerektiğini savunan yeni bir bakış açısıyla oluşturulmuştur.

Realizm Sanat Akımının Özellikleri Nelerdir?

Genel bir ifadeyle realizim özellikleri  toparlamak gerekirse, Realizm sanat akımı, esas olarak gerçekliği olduğu gibi yansıtmayı amaçlamaktadır. Sanatçılar, konularını seçerken sıradan insanların yaşamlarını, işçi sınıfını, köylüleri ve toplumsal sorunları ön plana çıkarmaktadır. Öte yandan, Realizm akımının özellikleri arasında idealize edilmiş ya da romantikleştirilmiş betimlemeler yerine, nesnellik ve doğallık esas unsur olarak kabul edilmektedir.

İlaveten Realizmin özellikleri arasında, ayrıntılara da büyük önem verilmektedir. Diğer bir ifadeyle figürler, mekanlar ve olaylar en ince detaylarına kadar gerçeğe uygun bir şekilde işlenmektedir. Doğa tasvirleri, günlük hayat sahneleri ve sıradan insan portreleri, realizmin yaygın konuları arasında yer almaktadır. Ayrıca, realizm, toplumdaki adaletsizliklere ve eşitsizliklere karşı eleştirel bakış açısıyla da dikkat çekmektedir. 

Geçmişten Günümüze Sanat Akımları: Bir Yolculuk (Sanat)

Realizm Sanat Akımının Temsilcileri

Realizm sanat akımı, 19. yüzyılda Avrupa’da başlayan bir hareket olarak, gerçekliğin aynası şeklinde kabul edilmektedir. Realizm temsilcileri, genellikle halkın içinden insanların günlük yaşamına ve toplumsal gerçekliğe odaklanarak önemli eserler ortaya koymuştur. Aynı zamanda sanatçıların her biri, yaşadıkları dönemin sosyal ve kültürel yapısını kendi tarzlarıyla yansıtarak realizmin gelişimine katkıda bulunmuştur. Dolayısıyla, IVA Sanat olarak yazmış olduğumuz bu yazıda Realizm akımının en önemli temsilcileri hakkında kapsamlı bir bilgi sağlamayı amaçlamaktayız. 

Jean-François Millet

Jean-François Millet (1814-1875), Fransa’nın kırsal bir bölgesi olan Gréville’de gözlerini açmış ve özellikle köylülerin yaşamını doğrudan gözlemleyerek büyümüştür. Barbizon Okulu’nun önemli isimlerinden biri olan Millet, tarım işçilerini ve kırsal yaşamın zorluklarını resmetmesiyle ünlüdür. En bilinen eseri, tarlada çalışan köylüleri tasvir eden “Angelos”, tarım toplumunun kutsal bir anını betimleyen önemli bir başyapıttır. “Ekin Toplayanlar” ise onun diğer ikonik eserlerindendir ve işçi sınıfının hayatına empatiyle yaklaşımı ortaya koymaktadır. 

Honoré Daumier

Honoré Daumier (1808-1879), Fransa’nın Marsilya kentinde dünyaya gelmiş ve hem ressam hem de karikatürist olarak sanat dünyasında ün kazanmıştır. Toplumsal eleştiriyi temel alan eserleri, özellikle taşbaskı teknikleriyle ürettiği karikatürler, dönemin politik ve sosyal meselelerini de hedef almıştır. Daumier’nin resim sanatındaki en ünlü eserlerinden biri olan “Üçüncü Sınıf Vagon”, toplumsal sınıf farklarını ve sıradan halkın yaşamını güçlü bir gerçeklikle tasvir etmektedir. 

Gustave Courbet

Realizm denildiğinde akla gelen ilk isim olan Gustave Courbet (1819-1877), Fransa’nın Ornans kasabasında doğmuş ve realizmin kurucu sanatçısı olarak da kabul edilmiştir. Realizmin kurucusu Courbet, esas olarak akademik sanat anlayışını reddederek gerçek yaşamı tüm yönleriyle resmetmeyi amaçlamıştır. “Ornans’da Cenaze” ve “Taş Kırıcılar”, onun en önemli eserleri arasında yer almakta ve sıradan insanların yaşamını sanatta merkeze alan başyapıtlar olarak kabul edilmektedir. Courbet, gerçekliğe olan bağlılığını, sanatın her kesimden insanı temsil etmesi gerektiği anlayışıyla birleştirmesiyle de ünlüdür. 

Anton Mauve

Sanat hayatını 1838-1888 yılları arasında sürdüren Anton Mauve, Hollanda’nın Zaandam kentinde doğan ve Hague Okulu’nun önde gelen temsilcilerinden biri olarak kabul edilen bir sanatçıdır. Mauve, genellikle kırsal yaşamı, koyun sürüleri ve pastoral sahneleri tasvir eden tablolarıyla bilinmektedir. En tanınmış eserlerinden biri olan “Koyun Sürüsü” (The Sheepfold), doğayı ve hayvanları yumuşak renklerle ve etkileyici bir ışık kullanımıyla yansıtmaktadır.

Jules Bastien-Lepage

Bir diğer Fransız ressam olan Jules Bastien-Lepage (1848-1884), özellikle tarım toplumunu resmeden eserleriyle bilinmektedir. Doğal ışığın ve ayrıntılı gözlemlerin ön planda olduğu resimleri köylülerin yaşamını dikkatli bir şekilde ele almaktadır. “Patates Toplayan Kadınlar” ve “Joan of Arc” en ünlü eserleri arasında kendine özgü yerini korumaktadır. Bazı eleştirmenler tarafından Bastien-Lepage’ın tarzı, realizm ile empresyonizm arasında bir köprü olarak da değerlendirilmektedir.

Rosa Bonheur

Hayvan betimlemeleriyle ün kazanan Rosa Bonheur (1822-1899), Fransa’nın Bordeaux kentinde doğmuştur. Realizm akımının en dikkat çekici kadın sanatçılarından biri olan Bonheur, hayvanları anatomiye uygun ve son derece gerçekçi bir şekilde resmetmesiyle büyük bir beğeni toplamıştır. Sanatçının en bilinen eseri, çiftlik hayvanlarını etkileyici bir şekilde tasvir ettiği “Nivernais Sığırları”, onun doğaya olan tutkusunu ve gözlem yeteneğini da ortaya koymaktadır.

Ilya Repin

Ilya Repin (1844-1930), Rusya’nın Chuguev kasabasında doğmuş ve realizm akımının Rusya’daki en önemli temsilcilerinden biri olmuştur. Repin, Rus halkının yaşamını, kültürünü ve tarihini gerçekçi bir şekilde resmetmiştir. En tanınmış eserlerinden biri olan “Volga Kıyısında Çekiççiler”, işçilerin fiziksel zorluklarını ve toplumsal gerçekleri güçlü bir şekilde yansıtır. Repin’in diğer önemli tabloları arasında “Zaporojya Kazakları”, ulusal kimlik ve tarih temalarını ele alır. Repin’in detaylara olan bağlılığı, realizmin en çarpıcı örneklerinden birini oluşturur.

Realizm Sanat Akımının Türk Temsilcileri

Türk sanatında realizm akımı, Batı etkisiyle gelişen modernleşme hareketleriyle birlikte önem kazanmıştır. Sanatçılar eserlerinde, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden başlayarak, Anadolu insanının günlük yaşamını, toplumsal sorunlarını ve çevresel gerçekliklerini Realizmde sanat ne içindir sorusuyla birlikte yansıtmıştır. Aynı zamanda, Türk realizminin önde gelen temsilcileri, Batı sanatından etkilenmekle birlikte yerel motiflere ve halkın yaşamına odaklanarak özgün bir üslup da geliştirmişdir.

İbrahim Çallı

İbrahim Çallı (1882-1960), Denizli’nin Çal ilçesinde doğmuş ve Türk resim sanatında iz bırakan bir isim olarak öne çıkmıştır. Çallı, Paris’teki eğitiminden sonra Türk toplumunun yaşamını Batılı bir anlayışla resmetmek istemiş, ancak yerel unsurları da eserlerinde korumaya özen göstermiştir. Özellikle portre ve manzara resimlerinde başarılı olan sanatçının en bilinen eserlerinden biri olan “Avluda Kadınlar”, kırsal yaşamı ve Anadolu kadınlarını direkt bir ifadeyle yansıtmaktadır.

Nazmi Ziya Güran

Nazmi Ziya Güran (1881-1937), İstanbul’da doğmuş ve Osmanlı İmparatorluğu’nun modernleşme döneminde önemli bir katkı sağlayan bir sanatçıdır. Realist bir yaklaşımla ışık ve gölge oyunlarına yoğunlaşan Güran, özellikle İstanbul’un sokaklarını ve manzaralarını resmetmeye çalışmıştır. “Beyoğlu Sokaklarında” adlı eseri, dönemin İstanbul’unu doğal bir gerçeklikle yansıtmasıyla ünlüdür.

Fikret Mualla

Sanatıyla Türk modern resminin önemli bir figürü olan Fikret Mualla (1903-1967), İstanbul’da doğmuştur. Fakat, Fikret Mualla’nın realizme yaklaşımı, diğer sanatçılardan farklıdır. Diğer bir ifadeyle eserlerinde duygusal bir gerçekçilik ön planda tutulmaktadır. Paris’te yaşadığı yıllarında daha çok modernist bir tarz geliştirmiş olsa da, erken dönem çalışmalarında Anadolu insanının yaşamını ve toplumsal gerçeklikleri ele almıştır. En bilinen eserlerinden biri olan “Sokak Çocukları” ise toplumsal duyarlılığını ve yaşamın zorlu yönlerini yansıtmasıyla dikkat çekmektedir. 

Nuri İyem

İstanbul doğumlu olan bir diğer sanatçı Nuri İyem (1915-2005), Türk resminde figüratif realizmin önde gelen isimlerinden biridir. İyem, özellikle Anadolu halkının yaşamını, kadın figürleri ve toplumsal gerçekleri konu almasıyla yansıtmaktadır. “Anadolu Kadını” ve “Toprak İnsanları” serisi, onun realist yaklaşımını en iyi şekilde yansıtmaktadır. 

Abidin Dino

Çok yönlü bir sanatçı olan Abidin Dino (1913-1993), daha çok yazı ve grafik alanlarında eserler üretmiştir. Abidin Dino’nun realizme katkısı, toplumsal konulara ve işçi sınıfının yaşamına odaklanmasında görülür. “Ekmek” adlı eseri, yoksulluğu ve insanların yaşam mücadelesini güçlü bir şekilde yansıtan örneklerdendir.