Nedir bu İdealizm?

İdealizm, sanatın özünde zihnin ve ruhun üstünlüğünü savunan bir akım olarak, fiziksel dünyanın ötesindeki manevi gerçekliklere odaklanır. Bu yaklaşım, sanatçının dünyayı sadece betimlemekle kalmayıp, onu idealler doğrultusunda yeniden şekillendirmesini teşvik eder. Platon’un “Biçimler Kuramı”ndan ilham alan Rönesans idealizmi, insan bedenini ve doğayı mükemmellik arayışı içinde yeniden tanımlayan sanatçılar tarafından benimsenmiştir. Bu sanatçılar, eserlerinde mutlak doğruyu ve evrensel güzelliği yakalama çabasıyla tanrısal olanı insani olanda aramışlardır.

Adım Adım İdealizm

• Zihin ya da ruh, biçimlendirdiği ve hareketlendirdiği fiziksel dünyadan daha önemlidir.

• Zihin ve ruh; beden, madde ve tarihin üzerindedir.

• Eğer idealler, bir sanatçının dünyayı betimleme yöntemiyse, o sanatçının eserleri idealist olarak tanımlanır.

• Akımla ilgili temel kavramlar: Süreklilik, ebedi düzen, yalınlık, netlik.

• Platon’un “Biçimler Kuramı”nın , Rönesans idealizmi üzerinde büyük etkisi vardır.

• Akımın önemli sanatçıları: Albert Dührer, Leonardo Da Vinci, Lorenzo Ghiberti, Michelangelo Buonarroti, Raffaello.

• Michelangelo, taklit ya da doğal modeli kopya etmek yerine eserlerini kendi düş gücüyle biçimlendirmeyi tercih etmiştir. Sanatçı, insan bedenine anıtsal oranlar kazandırarak idealleştirdi. Resmettiği figürler genellikle şaşırtıcı biçimde kaslıdır.

• Rafaello’nun figürleri de ideale yakındır ancak Michelangelo’nunkiler kadar görkemli değildir. Sanatçı eselerinde, ifade yumuşaklığı, dinginlik, zarafet, çizgi ve renk berraklığını öne çıkarmıştır.

• Leonardo, bütünüyle insani olanda “tanrısal”ı aramıştır. Güzellik, incelikli yüz ifadesi, figürün bulunduğu çevreyle oluşturduğu bütünlük ve duyguyu öne çıkarmak için gereksiz ayrıntıları elemiştir.

• Rönesans sanatçıları dünyaya bakmaya çekinmeden, onun gizlediği mutlak ve evrensel doğruyu yakalamak için ideali resmetme çabası içinde olmuşlardır.

• Akımın bazı yapıtları: Pembeler Meryemi – Raffaello, Leda ve Kuğu – Michaelangelo Buonarroti, İskenderiyeli Azize Katherine – Raffaelo, Kayalıklar Meryemi – Leonardo Da Vinci, Meryem ve Çocuk İsa Azize Anne ve Vaftizci Yahya ile – Leonardo Da Vinci.

• İdealizm ile ilişkili akımlar: Hümanizm, Akademizm, Yeni-Plastikçilik, Estetikçilik, Sezession, Yeni-Klasikçilik.

• İdealizme karşıt sayılabilecek akımlar: Caravaggioculuk, Gerçekçilik, Toplumsal Gerçekçilik, Maniyerizm, Dışavurumculuk, Dadacılık, Gerçeküstücülük, Post-Modernizm.

Sonuç ve Yansımalar

İdealizm, sanatçıların düş gücü ve manevi değerlerle şekillendirdiği bir dünyayı resmetme çabasını yücelten bir akım olarak, Rönesans’ın en belirgin ve etkileyici yönlerinden biri olmuştur. Sanatçılar, eserlerinde sadece estetik değil, aynı zamanda ebedi ve evrensel olanı aramış, böylece sanatı maddi dünyanın sınırlarının ötesine taşımışlardır. Bu idealist bakış açısı, sanat tarihinde derin izler bırakmış ve sonraki yüzyıllarda da sanatsal yaratımın ilham kaynaklarından biri olmaya devam etmiştir. İdealizmin izlerini taşıyan bu eserler, bugün bile izleyicilere insan ruhunun ve zihninin sınırsız gücünü hatırlatmaktadır.

Kaynak: …izmler, Sanatı Anlamak, Stephen Little