Kara Kalem Portre Çizmenin Püf Noktaları

Çizmesi zor ancak bir o kadar da keyifli olan kara kalem portreler…

Eğer daha önce hiç portre çizmediyseniz, acele etmeyin. Yüzün ana hattını çizmeden evvel seçtiğiniz uzuvlar üzerinden alıştırmalar yapın. Örneğin, gözlerden mi başlıyorsunuz? Birbirinden farklı ve değişik açılarda onlarca göz çizin. Tamam mısınız? O zaman burun çizmek için beklemeye gerek yok. O da mı bitti? Dudaklar, ağız, kulaklar derken yüzdeki tüm uzuvlara hâkim olduğunuzdan emin olun. Çalışma disiplininize ve yeteneğinize göre değişecek olsa da bu sürecin biraz zaman alabileceğini aklınızdan çıkarmayın.

Yüzdeki kemik yapısını incelemek çiziminiz için kolaylık sağlayacaktır. Biliyorsunuz resim yapmak sadece çizebilmekle değil, daha çok görebilmekle alakalıdır. Ardından yüzdeki kas yapısını da inceleyin. Alın bombesi, elmacık kemiklerinin çıkıklığı, alt dudak-çene arasındaki çukur, şakaklardaki daralma vs. bunların hepsi çiziminizi etkileyecektir. Bunlara ne kadar hâkim olursanız çiziminiz o kadar kolaylaşır.

Baş ve yüz oranlarını öğrenmeyi unutmayın! İnsan başının karşıdan, profilden, aşağıdan ve yukarıdan olmak üzere çeşitli görünüşlerini, iyi bir gözlemle ve perspektif çalışmalarıyla desteklemeniz gerekir. Bunun için tercihen canlı, bulamazsanız fotoğraflardaki modellerden faydalanabilirsiniz. İnternetten bulacağınız portre çizimi ve yüzdeki oranlar hakkındaki video ya da fotoğraflar işinize yarayabilir. Farklı yöntemler arasından kendinize en uygun olanı bulup uygulayabilirsiniz.

Çizime başlarken dikkat edilmesi gereken en önemli şey, seçtiğiniz kalemin sert olmamasıdır. HB ya da 2B kalemle, kâğıda asla baskı yapmadan hafifçe çizmeniz önerilir. Aksi takdirde kâğıda zarar vereceğinizden ya da kâğıtta iz bırakacağınızdan, sonrasında yapacağınız gölge işleminde de iz olacaktır. Gölge işleminde, ilk önce çok koyu kalemler kullanmamaya dikkat edin. 4B ile başlayıp gerekirse 6B ya da 7B de kullanabilirsiniz. Kara kalemde koyuya gitmek kolaydır ancak açığa gitmek için silgi kullanmanız gerektiğinden, kâğıda zarar verme riskiniz olabilir. Bunu aklınızdan tutun. İyi bir gölgeleme portrenize kesinlikle gerçekçi bir hava verecek, duyguları izleyiciye yansıtmakta faydalı olacaktır. 

Yukarıda yazılan her şeyi yaptınız ve sıra bir portre çizmeye geldi. Tüm heyecanınızla kağıdınızı, kalemlerinizi ve hamur silginizi hazırladınız. İstediğiniz gibi bir model de buldunuz (hayal de etmiş olabilirsiniz) ve işe koyuldunuz. Kan, ter ve gözyaşıyla geçen bir maceranın sonunda bir baktınız ki portre istediğiniz gibi olmamış! Büyük hayal kırıklığı değil mi? Ama kaç kişi ilk portresinde harikalar yaratmış ki? Pes etmek yerine çiziminizi iyice inceleyip nerelerde hata yaptığınızı görebilir ve o konuya daha çok eğilip, çalışabilirsiniz. 

Bütün bunların yanı sıra, portre çiziminin gözlem gerektirdiğini de unutmayın. Çevrenizdeki insan yüzlerine bakın. Otobüste, markette, sokakta, okulda değişik yüz tiplerini inceleyin. Aman dikkat, başınıza bir şey gelmesin! Doğru bir portre çizmek için yüzleri iyi bilmek gerekir ancak kimse gözlerini üzerine diken bir yabancıdan hoşnut olmaz. Belki de önce aynada kendinizi incelemeniz daha doğru olur. 

Portre çizmekte zorlanıyor ancak seviyorsanız, çizmeye devam edin. Önünde sonunda başaracaksınız. Ancak hem zorlanıyor hem de sevmiyorsanız, sadece portre çizmek için bu eziyete katlanmaya değer mi, bir düşünün. Çizmek için binlerce şey varken belki de portrede ısrar etmemelisiniz. Belki siz bir natürmort insanısınızdır, olamaz mı?

Portrelerde duyguyu vermek zordur ve aslında izleyicilerin görmek istediği de mükemmel bir burun ya da kulak memeleri değil, duygudur. Mutluluk, hüzün, öfke ya da özlem, hangisi olursa olsun izleyici portreye baktığında hissetmek ister. Bunun için de çizimden sonraki gölgeleme işlemi büyük önem taşır. Yüzdeki girinti ve çıkıntıları gölgeyle vererek daha gerçekçi bir etki yakalayabilirsiniz. Gözler, duyguları belirleyen en önemli organdır; o yüzden acele etmeden sırayla, HB, 2B, 4B ve göz bebekleri için de 7B kullanarak, doğru bir gölgelemeyle etkili bakışlar elde edebilirsiniz. 

Bunların hepsini tek seferde başaramayabilirsiniz. İnsan yüzü komplike bir yapıdır ve her yüzün kendine has karakteristik özellikleri vardır. Ne kadar çok yüz çizerseniz çizin her yüz sizin için yeni bir tecrübe olacaktır. Maalesef, sihirli bir değneğiniz olmadığı için istikrarlı bir çalışmadan başka yapabileceğiniz hiçbir şey yok. Şayet sihirli değneğiniz varsa, ödünç verebilir misiniz? Bir şey deneyeceğim de…