Nedir bu Hümanizm?

Hümanizm, Klasik dünyanın sanat ve değerlerini yeniden canlandırma çabasıyla başlayan bir akım olarak, bireyin akıl yoluyla kendini ve dünyayı anlama gücünü öne çıkarmıştır. Ortaçağ’ın dinsel merkezli dünya görüşüne karşı çıkan bu akım, mantık, felsefi sorgu ve insan duygularının önemini vurgulamış, edebiyat ve bilimden sanat dünyasına kadar geniş bir etki alanı yaratmıştır. Hümanizm, sanatçıların zanaatkârlıktan çıkarak dünya hakkında söyleyecek önemli şeyleri olan entelektüellere dönüşmelerine öncülük etmiştir.

Adım Adım Hümanizm

• Klasik dünyanın sanatlarına ve değerlerine olan ilginin yeniden canlanmasını sağlamayı amaçlamıştır.

• Bireyin, kendini ve dünyayı dinsel yanıtlarla değil, akılla algılama ve değiştirme gücünü öne çıkarmıştır.

• Akımla ilgili temel kavramlar: Mantık, felsefi sorgu, özel uzmanlık, insan duygusu, dostluk, iyimserlik.

• Hümanizm başlangıçta edebiyat ve bilim alanında etkin olsa da sanatçılar da bu akıma katılmıştır.

• Hümanizm, sanatçıların zanaatçılıktan dünya hakkında söyleyecek önemli şeyleri olan bir başka evrene dönüşümlerini başlatmıştır.

• Akımın önemli sanatçıları: Giovanni Bellini, Donatello, Domenico Ghirlandaio, Giorgione, Leonardo Da Vinci, Michelabgelo Buonarroti, Raffaello, Tintoretto, Tiziano.

• Akım, mantık ve rasyonel sorgulamanın önemini vurgulamıştır.

• Dünyasal olanın günahkâr ve çürük olduğu düşüncesine karşı gelmiştir.

• Yüzyıllardır şaşaalı bir biçimde resmedilen Meryem, Hümanizm ile birlikte mütevazı bir yorum kazanmıştır. Bu eğilim Leonardo’da açıkça gözükmektedir.

• İnsan zihninin rasyonel gücünün, evrenin mantıksal yapısını kavrayacağını düşünen Hümanistler, eğitime önem vermişlerdir. Buradan yola çıkarak, sanatın eğitim amacıyla kurallara bağlanabileceğine inanarak sanat akademileri kurmuşlardır.

• Hümanist ve ilk büyük sanatçı ve entelektüellerden biri olan Poussin, Fransa’daki akademik eğitimi en çok etkileyen sanatçı olmuştur.

• Akımın bazı yapıtları: Bakire Meryem ve Çocuk İsa Azize Anne ile – Leonardo Da Vinci, Sanatçının Bir Arkadaşı ile Portresi – Raffaello, Yaşlı Adam ve Genç Çocuğun Portresi – Domenico Ghirlandaio, Bakire Meryem ve Çocuk – Domenico Ghirlandaio, Mona Lisa’nın Portresi – Leonardo Da Vinci, Milano Sarayı’nda Bir Kadın Portresi – Leonardo Da Vinci

• Hümanizm ile ilişkili akımlar: Bireyselcilik, İdealizm, Akademizm, Sekülarizm, Doğalcılık, Barok Klasikçiliği

• Hümanizme karşıt sayılabilecek akımlar: Mutlakçılık, Materyalizm, Dadacılık, Gerçeküstücülük, Post-Modernizm

Sonuç ve Yansımalar

Hümanizm, sanatın ve insan zihninin sınırlarını genişleterek Rönesans’ın entelektüel ve sanatsal zeminini oluşturmuş, mantık ve rasyonel sorgulamanın değerini vurgulamıştır. Bu akım, sanatı eğitimle birleştiren akademilerin kurulmasına yol açmış ve sanatçıları sadece estetik yaratıcılar olarak değil, aynı zamanda düşünce liderleri olarak konumlandırmıştır. Hümanizmin etkisi, sanat tarihinde derin izler bırakmış ve modern sanat akımlarının gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Bugün bile, Hümanizmin insan merkezli yaklaşımı, sanatın ve insan deneyiminin anlaşılmasında merkezi bir yer tutmaktadır.

Kaynak: …izmler, Sanatı Anlamak, Stephen Little